In de studie ‘Ynsjoch yn kriminaliteit’ heeft DataFryslân data samengebracht die onder meer de georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit in Fryslân in kaart brengen. Gemeente Waadhoeke was nauw betrokken. Burgemeester Marga Waanders en Sippie Boelens, adviseur Openbare Orde en Veiligheid bij de gemeente, vertellen er meer over.

De Intentieverklaring Friese Norm

In het kader van de Intentieverklaring Friese Norm hebben de 18 Friese gemeenten, de provincie Fryslân en het Wetterskip afspraken gemaakt om tot een gezamenlijke aanpak te komen van de georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit in Fryslân. Om de veiligheid en leefbaarheid in de regio te waarborgen moet een gecoördineerde aanpak op diverse fronten ontstaan, zoals handhaving, preventie en bewustwording. Daarvoor zijn maatregelen afgesproken om de samenwerking tussen verschillende instanties te versterken, gezamenlijke strategieën te ontwikkelen en de onderlinge informatie-uitwisseling te verbeteren.

DataFryslân’s bijdrage aan informatie-uitwisseling

In het kader van die informatie-uitwisseling doet ook DataFryslân een duit in het zakje. Want om het criminelen moeilijker te maken om voet aan de grond te krijgen in de bovenwereld, moet je eerst in beeld hebben waar die criminelen actief zijn en met welke activiteiten. Daar zijn de gemeenten zelf natuurlijk ook mee bezig; de gemeente Waadhoeke start bijvoorbeeld het project ‘Revitalisering vakantieparken’, waarin ongewenste activiteiten en mogelijke ondermijning op vakantieparken in de gemeente worden aangepakt. Maar hoewel individuele gemeenten vaak een goed beeld hebben van de problemen, is het zaak een completer beeld te krijgen van de situatie in álle gemeenten – en van de onderliggende oorzaken en maatschappelijke context die ondermijnende criminaliteit veroorzaken. Daarbij spelen tal van factoren een rol.

Het onderzoek Ynsjoch yn Kriminaliteit

in de studie ‘Ynsjoch yn Kriminaliteit’ is door de gemeenten die lid zijn van DataFryslân onderzocht hoe het koppelen van datasets kan helpen om achter bepaalde fenomenen te komen die gemeenten kunnen ondersteunen in de preventie van ondermijning. Het resultaat is een integraal beeld met verschillende data-lagen die over elkaar heen kunnen worden gelegd. De informatie, afkomstig uit onder meer de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), Kamer van Koophandel (KvK), politie, gemeentelijke data en meer, wordt getoond in dashboards en een statische kaart. Op die kaart wordt inzichtelijk gemaakt waar leegstand op bedrijventerreinen en woningen plaatsvindt – woningen of bedrijvenpanden die leegstaan bieden immers gelegenheid tot ondermijnende activiteiten.

Toekomstperspectief: Basis voor toekomstig beleid tegen ondermijnende criminaliteit

Daarmee is Ynsjoch yn Kriminaliteit nog geen afgerond product; het is het voorlopige resultaat van een experiment waarin de waarde van gekoppelde data wordt onderzocht. “Het is nog niet zo ver dat wij nu al kunnen zeggen: op basis hiervan kunnen we ons beleid gaan neerzetten”, zegt Marga Waanders. “We staan nog maar aan het aan het begin. Maar er is een heel belangrijke basis gelegd waarmee we verder kunnen. We hebben een beter beeld van welke ontwikkelingen er de afgelopen jaren zijn geweest op het gebied van ondermijnende criminaliteit – van de thema’s die eruit springen en waaraan we dus prioriteit kunnen geven. Dat is heel nuttig. Ook omdat je ziet dat de informatie waarover we nu beschikken weer nieuwe onderzoeksvragen oproept waarmee we nog gedetailleerder kunnen gaan kijken naar belangrijke onderwerpen.”

Goudmijn

Sippie Boelens vult aan: “We hebben dankzij dit samenwerkingsproces meer instrumenten ter beschikking gekregen om de vragen die we hebben beter te kunnen beantwoorden. En we weten als gemeenten ook beter waar we nog aan moeten werken. Want elke gemeente hanteert een eigen manier van data verzamelen en bewaren. Je ziet ook dat de een al meer data verzameld heeft of bij elkaar heeft gelegd dan de ander.”

Verschillen

“Die verschillen hebben we er in de beschikbare tijd nog niet helemaal uit kunnen halen, wat betekent dat we weten dat bijvoorbeeld die kaart nog veel gedetailleerder kan worden, tot een niveau waarop iedere gemeente hem op dezelfde manier kan interpreteren. Dus een belangrijke les is dat we als gemeenten nog veel meer moeten leren over het omgaan met data en het op de juiste manier koppelen daarvan. Want of het nu gaat om preventie of repressief optreden, gaat deze manier van omgaan met data ons enorm helpen. Zeker als je weet dat wij samen als gemeenten nog heel veel data hebben die ontsloten kan worden – er is nog een goudmijn aan te boren.”

Toekomstig beleid

Waanders en Boelens geloven dat dankzij Ynsjoch yn Kriminaliteit een goede basis is gelegd voor informatie die kan helpen toekomstig beleid tegen ondermijnende criminaliteit te ontwikkelen. En net zo mooi is dat te zijner tijd aan de hand van diezelfde data de effectiviteit van dat beleid kan worden gemonitord. Waanders: “Op een gegeven moment ga je in de gegevens terugzien of de criminaliteit waar wij op mikken afneemt. Al blijft het natuurlijk lastig om het effect van beleid te meten.” Boelens: “Precies! Criminelen gaan ons natuurlijk nooit vertellen: dankzij jullie beleid heb ik besloten om mijn hennepkwekerij niet in jullie gemeente te beginnen. Dus het effect van onze acties kunnen wij niet meten. Maar het gaat erom dat je met de informatie die je wél hebt weet dat je de juiste dingen doet. En op die weg zitten we nu.”

Krijg hier inzicht