Het /LAB ‘Hoe voorkom je dat de ouderenzorg veroudert?’ trapte op 7 september af met een ambitieus doel: het leggen van een fundament voor een volledig en betrouwbaar voorspelmodel dat op basis van de juiste data van alle betrokken partijen een helder beeld geeft van toekomstige knelpunten en aandachtsgebieden in de ouderenzorg.
De zorg wordt van allerlei kanten belaagd en beïnvloed door ontwikkelingen die vragen om snelle duiding en actie. Vergrijzing, een krimpende bevolking, een stijgende zorgvraag en daarmee hogere zorgkosten, de voorbeelden zijn legio. Van de effecten van zulke ontwikkelingen is de zorg voor en ondersteuning van thuiswonende ouderen waarschijnlijk het beste voorbeeld, en een thema dat vooral in krimpregio’s waar meer dan urgent is, gezien de het feit dat er een piek in de ouderenzorgvraag wordt verwacht in 2040.
Voor de ene betrokken partij springen de toekomstige financiële aspecten van de zorg het meest in het oog, andere partijen vrezen juist dat door je blind te staren op kostenbeheersing het zicht verdwijnt op de sociale langeretermijnvraagstukken die bepalend zijn voor de toekomstige kwaliteit van die zorg. Maar voor beide invalshoeken geldt dat goed beleid staat of valt met de juiste informatie – informatie over de huidige stand van zaken én over de toekomst. Het belangrijkste probleem in dat kader is dat zorg en ondersteuning sterk versnipperd zijn over de uiteenlopende domeinen en wettelijke kaders van waaruit zij wordt geboden – en daarmee ook de betreffende data.
De data scientists van DataFryslân kiezen een bijzondere aanpak. Het /LAB start namelijk met twee bestaande prognoses, met als doel om op basis daarvan de deelnemers mee te nemen in het proces van het ontwikkelen ervan en hen de betrouwbaarheid en validiteit van zulke prognoses te tonen. Want menigeen vindt prognoses nog te ‘eng’ om op te sturen; hoe weet je immers of een voorspelmodel ook echt de juiste voorspelling doet? Het wegnemen van die onzekerheid is een van de speerpunten van het /LAB, zegt Postma. Vandaar die startprognoses, die afkomstig zijn van Vektis en TNO. “Ze gaan allebei over de zorgvraag voor de komende twintig jaar,” legt Postma uit, “en het plan is om ze als het ware door de wasstraat halen.”
Dat gebeurt door eerst bij de deelnemers simpelweg de vragen op te halen die het sterkste leven. Postma: “Wat willen de deelnemers zelf weten? En niet minder belangrijk: welke vragen krijgen zij zelf het meest vanuit hun werkveld? Daarbij gaat het niet alleen om de inhoudelijke vraagstukken, maar zeker ook over techniek, het bouwen van datamodellen. We willen de deelnemers echt meenemen in het hele traject van vragen stellen, data verzamelen, het verkrijgen van inzichten, modellen ontwikkelen en het op basis daarvan bouwen van een betrouwbaar voorspelmodel. Vergelijk het maar met een kookcursus: we gaan met ons allen een gerecht maken, maar we voordat we gaan koken, gaan we samen op pad om alle ingrediënten te verzamelen, daarover te leren en te ermee te experimenteren zodat je uiteindelijk weet waarom datgene wat je hebt gekookt smaakt zoals het doet. Op die manier ontstaat niet alleen belangrijke inhoudelijke kennis, maar kunnen de deelnemers ook binnen hun eigen organisatie uitleggen hoe het werkt, waarom het werkt en wat de waarde van betrouwbare voorspelmodellen is.”
“Of het nu gaat om de verwachte zorgvraag, huisvesting, de beschikbaarheid van de benodigde zorgprofessionals – je kunt niet zonder betrouwbare, maar ook bruikbare informatie als je een toekomstbestendig beleid wilt neerzetten”, zegt Postma. “Daarom is het ook zo bijzonder en belangrijk dat de deelnemers aan dit /LAB uit alle geledingen van de sector komen: gemeenten, zorgcentra, zorgverzekeraars, zorgaanbieders én de ouderenbonden. Het gaat niet dus alleen óver ouderen, we praten ook mét hen. Samen moeten we over die piek van 2040 heen kunnen kijken.”
Het /LAB ‘Hoe voorkom je dat de ouderenzorg veroudert?’ omvat 3 sessies; de volgende zijn op 16 en 23 september. Later dit jaar vormen de resultaten en leermomenten van dit /LAB de basis voor een langer lopend /HUB, dat moet leiden tot een goed werkende Friese Monitor Ouderenzorg. Kijk voor informatie en aanmelden op onze data-eventpagina.