Data zijn onmisbaar voor het verkrijgen van inzichten. Mits je die data presenteert op de juiste manier – en aan de juiste doelgroep. Dat was de kernboodschap die journalist Michel Brandsma van het Dagblad van het Noorden zijn gehoor meegaf tijdens het /PODIUM Data & ferhalen fertelle op 26 april. Daarnaast werd aan de hand van een animatiefilm uitgelegd wat de kracht is van beelden om een complexe boodschap te vertellen.

Hoe vertel je het verhaal achter koele cijfers? Hoe vertel je sowieso een verhaal op de juiste manier? Storytelling is een – soms nogal gehypet – modewoord geworden voor een manier om informatie over te brengen: verhalen vertellen; informatie beeldend maken. Maar een verhaal landt pas als het in de juiste vorm wordt gegoten. Waar Michel Brandsma – die al jarenlang data vertaalt naar heldere visualisaties voor de lezers van zijn krant – vooral inging op de do’s en don’ts bij het visualiseren van data, vertelden Bram de Vries en Daan Venmans van animatiestudio Storytelling Studio’s over de manier waarop (de juiste) beelden de impact van een verhaal vergroten.

Brandsma’s betoog ging vooral over hoe het niet moet: volgepropte grafieken waarin appels met peren worden vergeleken, kronkellijnen op een volgepropte X- en Y-as waardoor de lezer uiteindelijk door de bomen het bos niet meer ziet. Zijn motto: ‘Keep it simple’. Bedenk vooraf goed wat je met een visualisering wilt vertellen en waarom dat van belang is. En houd rekening met je doelgroep. “Veel mensen hebben nu eenmaal moeite met het verwerken van complexe informatie, laat staan dat ze moeiteloos ingewikkelde grafieken begrijpen. ”Laat dus niet alles tegelijk zien omdat dat kan, maar scheid hoofd- en bijzaken. Let erop dat wat jij logisch vindt, niet per se hetzelfde is wat jouw doelgroep logisch vindt. Brandsma geeft een voorbeeld: “Ik maakte na de gemeenteraadsverkiezingen een grafische weergave van het kiesgedrag in Drenthe per gemeente, in de vorm van een kaart van de provincie met daarop de gemeenten met het stemgedrag in kleurschakeringen weergegeven. Ik vond het een glasheldere kaart. Maar algauw kwamen de klachten binnen: veel mensen blijken hun eigen gemeente niet op een landkaart te kunnen vinden. En ik had vergeten een zoekveld te maken waarin mensen hun gemeente konden zoeken.” Bij het visualiseren van data gaat het dus niet alleen om het tonen van de data zelf, maar ook om de context waarin je dat doet, wil Brandsma maar zeggen.

Net zo lastig als het soms is om data op een inzichtelijke manier weer te geven, is het bondig uitleggen van ingewikkelde, complexe informatie. Om dat te laten zien, diende de businesscase van DataFryslân zelf. Bram de Vries en Daan Venmans van Storytelling Studio’s maakten een animatiefilm waarin aan een brede doelgroep wordt uitgelegd wie DataFryslân is en wat de coöperatie nou eigenlijk doet. Door uit te leggen waarom beelden zoveel krachtiger zijn dan tekst, welke rol de juiste tekst achter die beelden speelt, welke breinprocessen op gang komen bij het zien van die combinatie en hoe je daar als maker van animaties op in kunt spelen, maakten de twee het belang en de kracht van storytelling duidelijk.

Gezien de eyeopeners die het /PODIUM het publiek opleverde smaakt dit thema duidelijk naar meer. Vandaar dat we Michel Brandsma in onze Podcast Frysk Frame binnenkort verder aan de tand gaan voelen over zijn ervaringen met en opvattingen over data en het visualiseren daarvan. En die animatie? Die staat vanaf woensdag 18 mei op onze website.