DataFryslân brengt Ferfiersearmoed in Fryslân in beeld

28 november 2022

8,4 procent van de Friese huishoudens loopt een hoog risico op vervoersarmoede (ferfiersearmoed). Dat zijn 25.714 huishoudens die te maken hebben met een belemmering van hun maatschappelijke, economische of sociale activiteiten doordat zij niet of moeilijk bepaalde bestemmingen kunnen bereiken. Dat is geen kwestie van geldgebrek. DataFryslân heeft in opdracht van de Provincie Fryslân vervoersarmoede onderzocht.

Het onderzoek naar ferfiersearmoed valt onder de Fryske Earmoedatlas, die DataFryslân eerder dit jaar presenteerde. Insteek is om aan de hand van nieuwe, gedetailleerde data te onderzoeken of ferfiersearmoed een probleem is in Fryslân, en zo ja, bij wie en waar zich dit probleem voornamelijk voordoet. Daarbij is ook nadrukkelijk gekeken naar het effect van de gewijzigde dienstregeling voor het busvervoer in Fryslân in 2023. Het doel van dit onderzoek is om inzicht in de status van ferfiersearmoed in Fryslân, inclusief de Waddeneilanden, te krijgen en daarbij waardevolle monitoringsinformatie te genereren om beleid te vormen en om op een weloverwogen manier met ferfiersearmoed om te kunnen gaan.

Voor het onderzoek maakte DataFryslân gebruik van CBS-data, paneldata van het Fries Sociaal Planbureau (FSP) en gegevens over OV-haltes die blijven dan wel verdwijnen of er elders bijkomen met de invoering van de nieuwe dienstregeling. De inschatting van ferfiersearmoed is voor de ruim 300.000 Friese huishoudens gebaseerd op variabelen als motorvoertuigbezit, afstand tot de dichtstbijzijnde OV-halte, afstand tot de supermarkt, afstand tot familie, huishoudinkomen, gezondheid en huishoudenssamenstelling. Het risico op ferfiersearmoed in Fryslân is uitgewerkt op gemeente- en buurtniveau, met als peiljaar 2020.

Uit het rapport blijkt dat het risico dat een huishouden loopt op ferfiersearmoed afhangt van veel meer factoren dan of (openbaar) vervoer betaalbaar en bereikbaar is. Ook is duidelijk dat het risico op vervoersarmoede niet een 1-op-1 relatie heeft met het wonen in landelijk gebied, waar bushaltes en treinstations nu eenmaal dunner gezaaid zijn en de afstanden groter zijn. Het ligt vooral aan andere factoren die het risico op vervoersarmoede groter maken (zoals huishoudens- en persoonskenmerken). In de gemeenten Harlingen, Ooststellingwerf, Smallingerland en Heerenveen loopt meer dan 10 procent van de huishoudens kans op ferfiersearmoed; in de gemeente Harlingen loopt dat percentage zelfs op tot 13,9 procent. Het onderzoek geeft geen oordeel over de beleving van vervoersarmoede.

Met het rapport Ferfiersearmoed in Fryslân heeft DataFryslân voor het eerst in kaart gebracht waar, waardoor en bij wie een hoger risico op vervoersarmoede is; op basis van de cijfers kan de provincie effectiever beleid maken. Maar er is meer werk te verzetten. Het rapport en de onderliggende cijfers dienen dan ook wat DataFryslân betreft als basis voor wat een jaarlijkse monitor moet worden, waarin niet alleen beleidsmakers, maar ook elke Fries kan zien hoe de stand van zaken in haar of zijn regio of zelfs buurt is.

Bekijk alle cijfers per gemeente en buurt en de complete onderzoeksverantwoording in ons dashboard Ferfiersearmoed. De aangevulde en uitgebreide dashboards over armoede en energiearmoede in de Earmoedatlas Fryslân vind je hier.

Zie ook

 

DataFryslân en CBS verlengen samenwerking

DataFryslân en CBS verlengen samenwerking

Terwijl de toegangseisen tot de microdata van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) zijn verscherpt, is de zogeheten instellingsmachtiging voor DataFryslân voor drie jaar verlengd. Daarmee heeft de Coöperatie DataFryslân onverminderd toegang tot cruciale...

Lees meer
DataFryslân vraagt Fryslân om hulp

DataFryslân vraagt Fryslân om hulp

Inbreng zorgprofessionals en burgers gevraagd om de gezondheid, welzijn en zorg in Fryslân in kaart te brengen Samen met de gemeente Smallingerland, zorgverzekeraar De Friesland, GGD Fryslân, Sociaal Domein Fryslân en Planbureau Fryslân gaat DataFryslân de zorgvraag...

Lees meer
Ethiek is geen kwestie van lijstjes afvinken

Ethiek is geen kwestie van lijstjes afvinken

Kan het? Mag het? Is het wenselijk? Deze drie simpele vragen kunnen de grondslag vormen voor een ethisch databeleid. Maar is het genoeg? Tijdens het DataFryslân-/Sympodium ‘Data-Ethyk yn Fryslân’ op 13 oktober werden op filosofische en praktische wijze gekeken naar de...

Lees meer
DataFryslân opent Fryske Earmoedatlas

DataFryslân opent Fryske Earmoedatlas

DataFryslân heeft de Fryske Earmoedatlas gepresenteerd, de eerste permanente armoedemonitor voor de provincie Fryslân. In de online dashboards kunnen bestuurders, beleidsmakers, maar ook de Friese burgers zelf de resultaten zien van het grootste en meest...

Lees meer
DataFryslân vraagt om uw datavragen

DataFryslân vraagt om uw datavragen

Vanaf dit jaar kunnen alle Friese (maatschappelijke) organisaties die een datavraagstuk onderzocht willen hebben dat betrekking heeft op Fryslân een aanvraag indienen voor een data-onderzoek door DataFryslân. Uit de aanvragen wordt een selectie gemaakt van de thema’s...

Lees meer