”We moeten ons niet afvragen ‘hoe ziet de toekomst eruit als we dit doen?’ Maar ‘hoe willen wij dat de wereld er in de toekomst uit ziet?”. Dit was de belangrijkste stellingname van Dr. Edgar Karssing op het /Podium van DataFryslân met de titel ‘Moreel kompas bij data analytics’. DataFryslân organiseerde dat op 10 maart 2020 bij NHLStenden.
Karssing pleitte voor een MIA (Moral Impact Assessment) bij data-analyse. Dit is nodig omdat we tot nu toe vaak niet de gevolgen van data-analyse of het gebruik van algoritmen in kaart brengen. Daardoor ‘overkomen’ de gevolgen ons, aldus Karssing.
Tijdens zijn betoog zette Edgar Karssing, die associate professor is aan Universiteit Nyenrode, de aanwezigen aan het denken over morele dilemma’s die nu actueel zijn. Karssing deed dat beeldend aan de hand van verschillende romans. Zo is volgens hem het verhaal van Frankenstein een vertelling over techniek en de “gevolgen” ervan. Hij gaf vier paralellen tussen het boek en de hedendaagse werkelijkheid: ,,hoogmoed, alles alleen doen, geen verantwoordelijkheid nemen en geen scenarioplanning”, aldus Karssing. Voorbeelden die volgens hem heel goed spiegelen met de actualiteit.
Daarnaast zoomde hij in op de menselijke waardigheid van robotica in de zorg aan de hand van een studie van één van zijn studenten. Hoe kunnen we het tekort van verpleegkundigen en verzorgenden in de zorg opvangen door middel van robots zonder dat daarbij de menselijke waardigheid uit het oog wordt verloren? Doen we daarmee daadwerkelijk het goede voor de mens? Of zorgen we juist voor isolatie en eenzaamheid?
De technologie zelf is niet erg ingewikkeld maar zit de uitdaging vooral in acceptatie vertrouwen. ”We moeten daarbij zelf aan het stuur blijven, we hebben een moreel kompas nodig.” Volgens Karssing staan onder meer veiligheid, privacy, menselijke waardigheid, autonomie en solidariteit op het spel. ,,We moeten daarbij helemaal niet negatief zijn maar ook niet te positief. En we moeten de morele aspecten niet uit het oog te verliezen.”
Ondanks dat het /Podium volledig was volgeboekt was de uiteindelijke opkomst lager vanwege maatregelen omtrent het coronavirus. Veertig bezoekers waren aanwezig tijdens de lezing. Daardoor was er voldoende ruimte voor interactie die Karssing dan ook regelmatig opzocht. Hij daagde de zaal uit tot mijmeren en met elkaar in gesprek gaan. Hier werd gehoor aan gegeven tijdens de levendige afsluitende borrel.
Foto: Jetty Komrij. Download hier de Presentatie van Dr. Edgar Karssing | Artikel over de presentatie verschenen in iBestuur 10 april 2020