DataFryslân opent de Fryske Earmoedatlas

Leeuwarden, 28 september 2022

DataFryslân heeft vandaag de Fryske Earmoedatlas gepresenteerd, de eerste permanente armoedemonitor voor de provincie Fryslân. In de online dashboards kunnen bestuurders, beleidsmakers, maar ook de Friese burgers zelf de resultaten zien van het grootste en meest gedetailleerde data-onderzoek naar armoede dat tot nu toe in Fryslân is gedaan.

In heel Fryslân heeft 1 op de 15 huishoudens op dit moment te maken met energiearmoede, maar dat aantal kan stijgen naar 1 op de 6 huishoudens als de prijsstijgingen blijven doorzetten; het grootste risico op deze vorm van armoede lopen eenoudergezinnen in een kleine, goedkope en oudere huurwoning. De meeste Friezen die nu door de hoge energiekosten in de problemen zitten wonen in de gemeenten Achtkarspelen en Datumadiel.

Zomaar een greep uit de cijfers uit het data-onderzoek dat DataFryslân heeft gedaan naar energiearmoede in Fryslân. Maar armoede kent vele facetten en meer verschijningsvormen dan alleen energiearmoede. Alle vormen van armoede hebben met elkaar gemeen dat ze alleen effectiever bestreden kunnen worden als beleidsinstrumenten beter worden ingezet – als de hulp daar terecht komt waar zij nodig is. Wil de provincie Fryslân ooit armoedevrij zijn, moet dus in kaart worden gebracht hoeveel huishoudens en kinderen leven in armoede en hoe goed het bereik is van de gemeentelijke armoederegelingen. Met als hamvraag: hoeveel huishoudens die recht op een regeling hebben, vallen buiten de boot en waarom? En welke kenmerken hebben de huishoudens met lage inkomens? Hoe is de samenstelling van het huishouden en wat is hun inkomstenbron? In welke huishoudens komt energie- of vervoersarmoede voor? Het kunnen beantwoorden van die vragen is het doel van de Fryske Earmoedatlas, die begint met dashboards over energiearmoede, en gaandeweg meer data gaat tonen over alle facetten van armoede in Fryslân.

DataFryslân gebruikte gemeentelijke bestanden met verzamelde data over welke burgers gebruikmaken van welke regelingen en matchte die met inkomensgegevens van alle inwoners van alle gemeenten – als onderzoekspartner van het CBS heeft DataFryslân toegang tot deze gedetailleerde data. Daarnaast maakten de data scientists gebruik van data van andere partijen, zoals woningcorporaties (data over huurschulden) zorgverzekeraars, Vektis (dat premie- en declaratiegegevens van de Zorgverzekeringswet registreert) en de Kredietbank (data over schuldovernames). Er is tot nu toe nog geen soortgelijk onderzoek geweest waarin zo veel data werden gecombineerd met geanonimiseerde persoonsgegevens van het CBS en de deelnemende Friese gemeenten Leeuwarden, Smallingerland, Súdwest-Fryslân en Waadhoeke.

De Fryske Earmoedatlas biedt voor het eerst een compleet beeld van armoede in Fryslân, en maakt het mogelijk om per buurt te zien waar armoede voorkomt of waar zij in de toekomst zou kunnen ontstaan – er zijn nog geen vergelijkbare onderzoeken gedaan waarbij zo’n detailniveau mogelijk is. Daarbij is gekeken naar meerdere vormen van armoede, zoals vervoersarmoede of energiearmoede. In de bijlage vindt u een overzicht van de data die specifiek zijn verzameld over energiearmoede in Fryslân.

De komende weken zal de Earmoedatlas worden uitgebreid met meer dashboards over de andere facetten van armoede in Fryslân. De online dasboards over energiearmoede in de Fryske Earmoedatlas zijn te bekijken op: "https://www.datafriesland.nl/2022/09/09/earmoed-atlas-fryslan/".