Jornt Ozenga is gemeentesecretaris in Heemskerk, lid van de Raad van Toezicht van het Fries Sociaal Planbureau en lid van de ALV van de coöperatie DataFryslân. Maar bovenal is hij Fries, en met die bril op ziet hij een mooie toekomst voor zich voor data én voor Fryslân.
“Datagedreven werken is al lange tijd een hot item, maar wat ik zie is dat het nog heel vaak neerkomt op monitoren en terugkijken op wat geweest is. Dus écht datagedreven werken, beleidsbeslissingen nemen op basis van data, modellen en voorspellingen, daar schort het nog aan. Natuurlijk zijn er gemeentes die vooroplopen, maar over het algemeen is het nog heel lastig voor gemeenten om goed met data te werken. Maar je ziet wel dat er tenminste over wordt nagedacht, dat men ermee aan de slag wil – en daarbij heeft DataFryslân een heel mooie voorbeeldfunctie. Én het is een voorloper in Nederland, want een samenwerking in deze coöperatievorm en op deze schaal is er bij mijn weten nergens anders in het land. Dat vind ik ook wel mooi om te zien, dat Fryslân dan weer die voortrekkersrol speelt.”
“Kijk, datagedreven werken vereist mensen met expertise. En wat je ziet is dat veel beleidsmedewerkers nog heel erg op de inhoud zitten en niet echt op data-analyse. Dat is ook logisch, ze zijn daar immers ook niet voor opgeleid. Het is iets wat er nu gewoon bij komt. En het is een onderwerp waar je echt mensen voor moet vrijmaken en opleiden – die zijn er in gemeenteland momenteel erg weinig. Ja, bij de grote gemeentes, en de provincie heeft ook een afdeling. Maar de kracht is dat je het samen doet en daar moet DataFryslân de eerste stap in zijn. Bovendien: al héb je de mensen, dan heb je nog niet alle data voorhanden om een compleet beeld te krijgen. En ook daarin loopt DataFryslân voorop; net als het FSP kunnen zij niet alleen goede analyses maken, maar daar ook een goed verhaal bij vertellen. Want dat is natuurlijk ook essentieel, wil je thema’s op een goede manier ‘in de markt zetten’. “
“Er is bij gemeentes een grote behoefte aan onafhankelijk, objectief onderzoek en meer analyse en duiding – toegespitst op hun eigen situatie. Voor beleidsmakers en bestuurders biedt DataFryslân daarbij een enorme toegevoegde waarde. En die mensen zitten daar weer om de Friese samenleving te bedienen; daarom is het zo belangrijk dat zoveel mogelijk gemeenten zich bij de coöperatie aansluiten. Ook omdat DataFryslân de mogelijkheid biedt om te toetsen of beleid eigenlijk wel werkt zoals beoogd; dat doen we als gemeenten ook nog niet al te vaak. We moeten er samen naartoe werken dat we data op een veilige, betrouwbare manier inzetten voor beleid waarmee we Fryslân beter en mooier kunnen maken voor de inwoners. Ik geloof wat dat betreft dat we in Fryslân nog wat te veel in de krimpdiscussie zitten die in het vorige decennium is begonnen en kijkt naar een periode die nog járen in de toekomst ligt. Daardoor houden we ons te weinig bezig met de ontwikkelingen die in het nu plaatsvinden. Dan denk ik aan thema’s die we vooral vanuit de Friezen zelf moeten benaderen: mensen willen mooi wonen, in een veilige buurt, waar voldoende voorzieningen zijn en van waaruit werk- en recreatiebestemmingen goed bereikbaar zijn, dat soort zaken; mensen willen een plezierig, prettig leven leiden.”
“Let wel: ik heb niet het idee dat de wereld maakbaar is en ik geloof dat we moeten oppassen voor het idee dat dit met data opeens wel zou kunnen. Data zijn niet zaligmakend natuurlijk; je kunt er niet elk probleem mee oplossen. Het blijft mensenwerk. Het moet ondersteunend zijn aan bestuurders en beleidsmedewerkers, je moet ermee kunnen aangeven: zitten we op de goede weg? Heeft datgene wat we eerder hebben gedaan ook geholpen? Want dat mis ik; je kunt beleid maken, je kunt talloze beleidsstukken schrijven, maar goed terugkijken naar: heeft het vorige nou geholpen en waar moeten we bijsturen, daar valt nog veel winst te behalen.”
Tekst: Diederik Plug. Foto: Marieke Balk.
