Luzette Kroon begon haar bestuurlijke loopbaan bij het voormalig waterschap West-Friesland en keerde vorig jaar terug in het waterbeheer toen ze dijkgraaf werd van Wetterskip Fryslân. Het belang van datastromen is voor haar net zo vanzelfsprekend als de loop van de Friese wateren – en beide beziet ze met een praktisch oog.
“In de periode tussen 1999, toen ik in mijn eerste bestuurlijke functie stapte bij het Waterschap West-Friesland, en nu is de hoeveelheid data die we als waterschap genereren verhonderdvoudigd, of nog meer dan dat. Ik durf wel te zeggen dat wij meer dan provincies en gemeenten datagedreven werken – data bepalen hoe wij handelen en dat gebeurt al tientallen jaren; toen ik in 2006-07 bij het waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier werkte, hadden we al slimme stuwen, die op afstand werden bediend. Inmiddels werken we met drones, die vanuit de lucht dijken en kades checken. En er lopen allerlei knappe koppen bij ons rond die onderzoeken hoe we in de toekomst bijvoorbeeld kunnen voorspellen waar overtollig hemelwater terecht moet komen als we het niet meer kunnen verwerken en hoe we op basis van zulke gegevens automatisch kunnen aansturen. Wij zijn voorloper op het gebied van datagebruik. Dat is simpelweg noodzaak, want voor de vraagstukken van nu en de toekomst moeten we oplossingen bedenken. Daar zijn data voor nodig.”
“Samenwerken is daarin van groot belang en daarmee ook het toegankelijk maken van data. We doen al veel meer met data dan we zelf beseffen, maar het kan nog veel beter. Tegelijkertijd geloof ik dat je data niet rücksichtslos moet delen; je moet vooraf bepalen welk deel van je data je wilt openstellen voor gebruik door anderen en voor welk doel. Zo ontwikkelen we op dit moment, samen met andere waterschappen, bijvoorbeeld een app met agrariërs die in realtime laat zien hoe hoog of laag het grondwater staat en rekening houdt met weersomstandigheden en voorspelt hoe de grondwaterstand zich zal ontwikkelen. Op basis daarvan kunnen boeren bijvoorbeeld weten of het nodig is om te gaan beregenen.”
“Het waterschap ondervindt dagelijks de gevolgen van de klimaatverandering. Dijken en watersystemen moeten worden versterkt om Nederland veilig en leefbaar te houden. Het zit in onze genen om hier continu mee om te gaan en hiervoor slimme oplossingen te bedenken. We willen onze kennis en (en de data die eronder ligt) meer zichtbaar maken en delen met al onze partners. Van agrariër, natuurorganisatie en burger tot bedrijven en overheden. We hebben als waterbeheerder in het licht van de klimaatverandering met veel factoren te maken: wonen, economie, de agrarische sector. We kunnen dit vraagstuk alleen gezamenlijk oppakken. Ieder vanuit zijn eigen functie en verantwoordelijkheid. En daar hebben we onze partners bij nodig. Het zou daarbij ook een vanzelfsprekendheid moeten zijn dat we data delen, omdat we een gezamenlijke opgave hebben. Neem bijvoorbeeld het rioolstelsel: het gemeentelijk riool sluit aan op de persleidingen waar wij als waterbeheerder verantwoordelijk voor zijn. Hier hebben we met de gemeenten een gezamenlijke opgave, waarbij we onze kennis en de onderliggende data moeten delen om tot een gezamenlijke aanpak te komen. Als overheden hebben we nog een flinke stap te zetten. Daarvoor is een omslag nodig in het denken en doen van organisaties en hun besturen. Dit is een van de uitdagingen waar ik mij de komende jaren hard voor wil maken. Ik nodig de (Friese) bestuurders graag uit om hierover mee te denken en samen stappen te gaan zetten.”
Tekst: Diederik Plug. Foto: Marieke Balk.
