Na twee jaar ambtelijke samenwerking fuseerden de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadeel en Kollumerland en Nieuwkruisland in januari 2019 tot de gemeente Nordeast-Fryslân. Gemeentesecretaris Henk Verbunt begeleidde de fusie, net als hij eerder deed in Súdwest-Fryslân. Beide fusieprocessen leerden hem veel over de omgang met datagedreven werken.
“De belangrijkste les die ik heb geleerd bij fusieprocessen is dat het een hele kunst is om ervoor te zorgen dat alle gegevens die een vorige entiteit had leiden tot een passende gegevensset voor de nieuwe. Bij ons concentreert zich dat bijvoorbeeld voornamelijk op de vraag: hoe krijgen wij goed zicht op ons kapitaalgoederencomplex? Wat hebben we eigenlijk allemaal aan bruggen, wegen, bomen, grasstroken en wat is het onderhoudsniveau daarvan en hoe brengen we dat goed met elkaar in beeld. Ik merk dat die schaalsprong helpt bij het idee dat gegevens nodig zijn om fatsoenlijk na te denken over je bedrijfsvoering en bestuur. Je ziet dat er een groepje mensen is dat die kar trekt en er mee aan de slag gaat. Dat plopt eigenlijk op vanuit een behoefte vanuit de binnenkant van de organisatie. De mensen die er nu mee bezig zijn houden zich echt op metaniveau met dataverwerking bezig. Het is nu nog vooral datagedreven werken vanuit informatiemanagement. De koppelingen met bedrijfsvoering, met kapitaalgoederenbeheer, met het sociaal domein, daarin willen we ook steeds meer weten en dingen doen en voelen we de urgentie.”
“Datagedreven werken is natuurlijk niet dat je je computer aanzet en dat je opeens heel slimme dingen kunt doen met je terabytes aan informatie. Het is ook beleving monitoren, gebruik maken van onderzoeken, cijfermateriaal op een rijtje zetten en op een slimme manier met elkaar uitlijnen, cijfers plotten op een kaart en kijken naar wat er eigenlijk gebeurt – het hoeft van mij allemaal geen rocket science te zijn. En dat doen we eigenlijk al best een tijd. We moeten alleen de stap naar volwassenwording nog zetten. Ik ben in dat kader echt aan het kijken wanneer het moment is aangebroken dat wij ook als volwaardig partner kunnen aanhaken bij DataFryslân – niet als afnemer, maar als volwaardig deelnemer. DataFryslân is zich heel mooi als netwerkorganisatie aan het profileren. En de toevoeging van het wetenschappelijke element is ook zinvol; ik was daar eerlijk gezegd in eerste instantie sceptisch over, ik zat niet te wachten op wetenschappers die er ook iets van vonden, maar ik zie nu dat het absoluut synergie oplevert en zo een enorme meerwaarde biedt aan de vooruitgang.”
“Ik geloof dat de huidige privacywetgeving soms als een handrem op die vooruitgang werkt. Daardoor doen we dingen niet met data die wel kunnen en waar de burger niet bang voor hoeft te zijn. Maar dat vergt een vertrouwensrelatie met de burger die er op dit moment gewoon niet is. De overheid wordt gewantrouwd, we staan op 1-0 achter. Die achterstand vind ik best een lastige kwestie – en die domineert soms ook de politieke gesprekken. En dat kan ons belemmeren iets nuttigs te doen met data wat helemaal niet in strijd hoeft te zijn met de privacywetgeving. Ik mis een soort basaal vertrouwen van de burger richting het grote gremium van de overheid en dat is een enorme uitdaging.“
Tekst: Diederik Plug. Foto: Marieke Balk.
