Else Maria van der Meulen over Friese datastrategie: “We realiseren ons te weinig hoe machtig data zijn”

24 augustus 2020

Else Maria van der Meulen is directeur van DataDiensten Fryslân. Sinds dochterbedrijf DataCentrum Fryslân eerder dit jaar werd verkocht aan Penta Infra concentreert directeur Else Maria van der Meulen zich voornamelijk op infrastructuur en dataveiligheid. Een dankbaar werkgebied, zeker als je werkt met lokale overheden die zich voorbereiden op een datagedreven toekomst.

“Van een provinciale samenwerking op datagebied zoals DataFryslân promoot kan iedereen beter worden, zeker op het gebied van data-uitwisseling en -beveiliging. Als je inzichtelijk krijgt welke bedreigingen op je afkomen en je kunt die kennis op een goede manier met elkaar delen, dan kun je daar heel ver mee komen. Wij zijn ook samen met de veiligheidsregio aan het kijken naar welke informatie wij op veiligheidsgebied met hen kunnen delen, zodat we samen een helder dreigingsbeeld kunnen vormen. Want wij zijn ook Internet Service Provider en daarmee een toegangspoort tot internet – en de druk om in die rol bij te dragen aan het waarborgen van de netwerkveiligheid, neemt vanuit de overheid toe. Dat is ook prima, maar het is wél aan de netwerkgebruiker om zich af te vragen: wat zijn mijn kroonjuwelen en hoe wil ik die beveiligen?”

“Als het gaat om het dataverkeer zelf geldt dat ook. Kijk, vanuit de AVG mag ik de netwerken wel monitoren, maar ik mag maar tot op zekere hoogte in het dataverkeer kijken. Het valt me op dat veel gebruikers dat onvoldoende beseffen. Als infrastructuurleverancier zorg je dat data op een veilige manier getransporteerd kunnen worden, maar de klant is verantwoordelijk voor het beheer van die data. Ik denk dat het bij een datagedreven samenwerking heel belangrijk is dat de betrokken partijen afspraken met elkaar maken over dat beheer. Ik lever de infrastructuur, ik zorg voor de beveiliging daarvan, ik kan advies geven over de technologie. Maar over de data zelf kan en mag ik niets zeggen. Dat wordt soms vergeten en het is belangrijk dat we elkaar daar scherp in houden.”

“We realiseren ons nog veel te weinig wat data eigenlijk zijn. Data zijn machtig. De Microsofts, Googles, Facebooks of Twitters zijn machtig: zij manipuleren hun data zo dat zij bepalen wat wij te zien krijgen. Dat beseft niet iedereen. Ik zeg: data delen is goed en nuttig, maar denk ook aan de ethische kanten ervan. Bedenk dat ook jij kunt bepalen wie wat te zien krijgt. Het lijkt allemaal zo veilig, het is ‘maar’ op gemeenteniveau, maar houd in het achterhoofd dat het al snel groter en gevaarlijker kan worden. Ga dus als een goed huisvader om met je data. Op het moment dat jij data opslaat, ben je er ook verantwoordelijk voor; het is gewoon niet handig om in het wilde weg alles wat je kunt op te slaan. Vraag je altijd af: heb ik het nodig? Wat ga ik ermee doen? Vergelijk het met het maken van een afspraak bij de kapper: als je online wilt afspreken, moet je je hele doopceel invullen. Als je belt, hoef je alleen te vertellen hoe je heet en hoe laat je wilt komen. In beide gevallen word je haar geknipt, maar ik zou wel weten op welke manier ik mijn afspraak zou maken.”

Tekst: Diederik Plug. Foto: Marieke Balk.

DataFryslân brengt partijen samen die elkaar versterken bij het realiseren van Friese maatschappelijke opgaven in een door data en nieuwe technologie gedreven toekomst. Een van de speerpunten is het streven naar een gezamenlijke strategie die richting geeft aan de ingrijpende invloed die datagedreven werken krijgt op de toekomst van bestuurlijk Fryslân. In deze serie vertellen bestuurders en betrokkenen over hun visie op die toekomst.